تیشرت فوتبال یا کیت به پوششی میگویند که یک باشگاه فوتبال در هر بازی دارد. معمولاً کیتهای فوتبالی برای هر باشگاه در هر فصل دو یا سه طرح هستند و پوشاک تیمها، برای هر فصل تغییر میکند. این پوشاک شامل پیراهن ورزشی، شورت ورزشی و جوراب هستند.
در فوتبال، در پشت کیت، شمارههای بازیکنان درج میشود و ممکن است در جلوی پیراهن نیز در میانه یا در جهت مخالف لوگو، درج شود.
بیشک فوتبال محبوبترین و همهگیرترین ورزش جهان است. بیشتر از 250 میلیون نفر در بیش از 200 کشور جهان فوتبال بازی میکنند.با مطالعۀ تاریخچه فوتبال ، مشخص می شود که در دنیای باستان هم سرچشمههایی از این بازی همهپسند وجود دارد. قوانین و سبک کنونی فوتبال، در گذر از تاریخی طولانی و افسانهای قوام می بابد. تغییرات تدریجی قوانین، به این بازی محبوبیت و هیجان بیبدیلی می بخشد.
اما بعضی از جنبههای فوتبال دههها است که تغییر نکرده است. به عنوان مثال فرم کلی لباس فوتبال به شکل امروزی، یعنی شورت و پیراهن فوتبال، از سالهای نخست ابداع مسابقات این بازی، تقریباً ثابت بوده است.
تاریخچه فوتبال به عنوان یک بازی تیمی در برخی از نقاط جهان سابقه طولانی دارد. اما فوتبال به شکل رایج کنونی حدود قرن نوزدهم میلادی در انگلستان به وجود آمد.
تاریخچه فوتبال در دنیای باستان
اولین نمونهها در تاریخچه فوتبال، در فرهنگهای بومیان آمریکا بیش از 3000 سال پیش ثبت شده است. آنها در برخی مراسم آیینی با توپی ساخته شده از یک سنگ بازی میکردند. توپ نماد خورشید بوده و کاپیتان تیم بازنده قربانی خدایان میشده است.
در تاریخچه فوتبال در حدود قرن سوم قبل از میلاد در چین اولین یک بازی شناخته شده با توپ وجود داشته که شامل لگد زدن نیز بوده است. این بازی با نام کوجو، با یک توپ گرد روی زمینی مربع شکل انجام میشده است. جنس توپ چرم دوخته شده بوده که با خز یا پر، پُر میشده است. بعدها ژاپنیها شکل تغییر یافتۀ این بازی را در مراسم تشریفاتی انجام میدادند.
وقتی در دهۀ 1800 مهاجران سفید پوست وارد استرالیا شدند بومیان آن منطقه مارن گوک بازی میکردند. آنها توپ بازی را از برگها یا ریشههای در هم تنیدۀ گیاهان میساختند. مارن گوک شامل لگد زدن به توپ است، اما قوانین آن ناشناخته هستند. به نظر میرسد در بسیاری از نسخههای اولیۀ بازی در تاریخچه فوتبال، نگه داشتن توپ در هوا یکی از اهداف اصلی بازیکنان بوده است.
در یونان باستان با توپهای ساخته شده از تکههای چرم و پر شده با مو بازی میکردند. در یونان و بعدها در روم باستان، بازیهای توپی جایگاه ارزشمندی نداشتند و در سرگرمیهای عرصههای بزرگ و مراسم رسمی گنجانده نمیشدند.
گویا این فرهنگ رومی بوده است که تاریخچه فوتبال را به جزیره بریتانیا هم میکشاند. اما مشخص نیست که مردم بریتانیا چه شکلی از این بازی را دریافت کردهاند و خودشان چقدر آن را توسعه دادهاند. . اولین اسناد توپهای پر از هوا مربوط به قرن هفتم است.
تاریخچه فوتبال امروزی
رایجترین داستان دربارۀ تاریخچه فوتبال امروزی این است که در قرن دوازدهم مردم انگلستان، بازیهایی شبیه فوتبال در چمنزارها و جادهها انجام میدادهاند. در بازی آن زمان، علاوه بر لگد زدن، مشت زدن به توپ نیز مجاز بوده است. آنها درباره اندازه توپ، تعداد بازیکنان، مدت زمان مسابقه و اندازه زمین بازی، سلیقهای عمل میکردند و قوانین مشخصی وجود نداشت. سالهای متمادی طول کشید تا قوانین امروزی تبیین شود و به مرحلۀ عمل برسد.
در تاریخچه فوتبال ثبت شده است شیوۀ فوتبال در قرون میانه بسیار خشنتر از سبک مدرن این بازی بوده است. در فوتبال اولیه، افراد زیادی در بازی شرکت میکردند. فوتبال در شهرهای مختلف و در مکانهای متعددی برگزار میشد. هیاهو ودرگیریهای پس از بازیها به شهرها آسیب جدی وارد میکرد و گاهی حتی منجر به مرگ شرکت کنندگان نیز میشد. به همین دلیل مسئولان شهری اعلامیههای تندی علیه این بازی منتشر کردند و در نهایت این بازی در انگلستان ممنوع شد.
تاریخچه فوتبال برای چندین قرن متوقف ماند. اما در قرن هفدهم بازیهای شبیه فوتبال دوباره در خیابانهای لندن جان گرفتند. سال 1835 قانون ممنوعیت فوتبال دوباره ابلاغ شد، اما بچههای مدارس دولتی به این بازی خو گرفته بودند. در انجا دو سبک بازی راگبی و ایتون طرفدارن زیادی داشتند و قوانین آنها فرق چندانی با هم نداشت. در این بازی که راگبی امروزی از آن منشا گرفته است، میشد توپ را با دست هم گرفت. از سوی دیگر در ایتون توپ را منحصراً با پا، حرکت میدادند. بنابراین ایتون را میتوان نزدیکترین اجداد فوتبال مدرن دانست.
اولین اتحادیه در تاریخچه فوتبال
در سال 1848 در کمبریج جلسهای برگزار شد تا برای ایجاد قوانین مناسب این بازی به اجماع برسند. اما شرکت کنندگان برای تمام مسائل مربوط به قوانین، به یک راه حل نهایی نرسیدند.
یکی از مهمترین رویدادهای در تاریخچه فوتبال در سال 1863 در لندن رخ داد. که اتحادیه فوتبال در انگلستان تشکیل شد. در اولین جلسه اتحادیه ، حمل توپ با دست غیرمجاز اعلام شد. در این جلسه استانداردی برای اندازه و وزن توپ در نظر گرفتند و فوتبال و راگبی راهشان کاملاً از هم جدا شد. با این حال هنوز تعداد بازیکنان در زمین میتوانست متغیر باشد. با سر ضربه زدن به توپ جزء قوانین بازی نبود. ظاهر بازیکنان دو تیم با پوشیدن شورت و پیراهن فوتبال از هم متمایز نمیشد، بلکه بازیکنان کلاه بر سر میگذاشتند.
در قرن نوزدهم فوتبال یک سرگرمی هیجانانگیز برای طبقۀ کارگر بریتانیا بود. در اواخر قرن نوزدهم تعداد تماشاچیان این بازی افزایش چشمگیری یافته بود و گاهی برای تماشای بازیهای مهم تا سی هزار نفر جمع میشدند. با سفر مردم انگلستان به کشورهای تحت استعمار بریتانیا، این بازی در سایر کشورهای جهان نیز رونق گرفت. مثلاً مردم آمریکای جنوبی و شبه جزیرۀ هند از این بازی استقبال کردند.
یکی از نکات جالب در تاریخچه فوتبال، تفاوت بین سبک بازی تیمهای انگلیسی و اسکاتلندی بود. در حالی که بازیکنان تیمهای انگلیسی ترجیح میدادند بیشتر با توپ به جلو بدوند، اسکاتلندیها توپ را بین بازیکنان خود پاس میدادند. به نظر میرسد این رویکرد اسکاتلندی بود که به مرور در جهان فوتبال غالب شد.
رواج تیشرت در دنیای فوتبال:
اواسط قرن نوزدم که محبوبیت فوتبال کم کم داشت افزیش پیدا میکرد خبری از یونیفرم فوتبالی نبود و بازیکن ها با هر لباسی که میتونستن در زمین حضور پیدا میکردند و کلاه ها یا شال رنگی تیم ها رو از هم مجزا میکرد؛اولین استفاده از رنگ ها در تیم شفیلد اف سی رخ داد قدیمی ترین باشگاه دنیا با تاریخ تاسیس۱۸۵۷هر شخص باید یک کلاه قرمز و سرمه ای برای خودش پیدا میکردو تمام تیم اون رو میپوشید کم کم لباس های فوتبالی داشتن شکل و شمایل خودشون رو میگرفتن و لوگوی باشگاه رو روی اون ثبت میکردند و این روند یکسان تا یک قرن ادامه داشت و تنها تغییر لباس ها شماره ها بود که به این طراحی اضافه شده بود و بعد از اون تماشاچیا میتونستن بازیکنا رو از هم تشخیص بدن
جنس اولیه این لباس ها از نخ و پشم بود و همونطور که گفتیم همه طرح ها یکی بود و در ساده ترین حالت ممکن دوخته شده بود به گونه ای که فقط رنگ لباس باعث میشد تا دوتا تیم مختلف از هم تشخیص داده بشن اما بعد از جنگ جهانی و با تشکیل شدن گروه های صلح طلب زد جنگ و همچنین تلوزیون های رنگی ایده لباس های رنگی و طرحدار به ذهن طراحان لباس رسید؛ که با استقبال خوبی هم همراه شد
بعد از مدتی تیم های فوتبالی فقط نماینده یک شهر یا منطقه نبودن و فوتبال داشت جنبه های تجاری هم پیدا میکرد و اینجا بود که اسپانسرینگ به فوتبال راه پیدا کرد و اکثر تیم ها اسم اسپانسر خودشون رو در جلوی لباس هک میکردن که البته اوایل با رضایت مردم همراه نبود.
کم کم فضای پیراهن پر شده بود و جایی برای طرح دیگه ای باقی نمونده بود غیر از قسمت بالای شماره پشت لباس؛ مسابقات سال ۱۹۷۲ را میتوان به عنوان یکی از نقاط عطف طراحی لباس های فوتبال دانست چرا که در این تورنومنت اسم بازیکنان در پشت لباس نوشته شد و برای اولین بار تماشاچیان به راحتی میتونستن بازیکن مورد علاقشون رو پیدا کنن و همچنین با خرید لباس بازیکن محبوبشون برای باشگاه ها درآمد بیشتری داشتند.در سال های بعد صنعت طراحی تقییر بسیاری کرد و لباس ها دیگه با توجه به سنت های باشگاه دوخته نمیشدند و رنگ های بسیار شلوغ و مختلفی داشتند
اما امروزه دیگه خبری از اون طرح های شلوغ نیست و لباس ها دوباره به سادگی قبل برگشتند و جنبه شیک پوشی دارند به گونه ای که حتی برای زندگی روزمره بعضی ها از لباس تیم محبوبشون استفاده میکنند یا حتی خیلی از افرادی که اصلا ربطی به فوتبال ندارند و حتی علاقه هم به این ورزش ندارند به خاطر تبلیغات گسترده و طرح های زیبا از این لباس ها استفاده میکنند لباس های فوتبال به گونه ای به یک برند تبدیل شده اند که حتی با اینکه هر فصل تنها تغییر جزعی در آنها صورت میگیرد یا حتی تغییری نمیکند هوادار ها باز هم آنرا خریداری میکنند میزان فروش تیم های اروپایی از این لباس ها به قدری بالاس که به عنوان یک درآمد جدی باشگاه محسوب میشه برای مثال رعال مادرید و منچستر یونایتد در سال ۲۰۱۸ تقریبا ۳ملیون لباس فروختند
جنس اولیه این لباس ها از نخ و پشم بود و همونطور که گفتیم همه طرح ها یکی بود و در ساده ترین حالت ممکن دوخته شده بود به گونه ای که فقط رنگ لباس باعث میشد تا دوتا تیم مختلف از هم تشخیص داده بشن اما بعد از جنگ جهانی و با تشکیل شدن گروه های صلح طلب زد جنگ و همچنین تلوزیون های رنگی ایده لباس های رنگی و طرحدار به ذهن طراحان لباس رسید؛ که با استقبال خوبی هم همراه شد
بعد از مدتی تیم های فوتبالی فقط نماینده یک شهر یا منطقه نبودن و فوتبال داشت جنبه های تجاری هم پیدا میکرد و اینجا بود که اسپانسرینگ به فوتبال راه پیدا کرد و اکثر تیم ها اسم اسپانسر خودشون رو در جلوی لباس هک میکردن که البته اوایل با رضایت مردم همراه نبود.
کم کم فضای پیراهن پر شده بود و جایی برای طرح دیگه ای باقی نمونده بود غیر از قسمت بالای شماره پشت لباس؛ مسابقات سال ۱۹۷۲ را میتوان به عنوان یکی از نقاط عطف طراحی لباس های فوتبال دانست چرا که در این تورنومنت اسم بازیکنان در پشت لباس نوشته شد و برای اولین بار تماشاچیان به راحتی میتونستن بازیکن مورد علاقشون رو پیدا کنن و همچنین با خرید لباس بازیکن محبوبشون برای باشگاه ها درآمد بیشتری داشتند.در سال های بعد صنعت طراحی تقییر بسیاری کرد و لباس ها دیگه با توجه به سنت های باشگاه دوخته نمیشدند و رنگ های بسیار شلوغ و مختلفی داشتند
اما امروزه دیگه خبری از اون طرح های شلوغ نیست و لباس ها دوباره به سادگی قبل برگشتند و جنبه شیک پوشی دارند به گونه ای که حتی برای زندگی روزمره بعضی ها از لباس تیم محبوبشون استفاده میکنند یا حتی خیلی از افرادی که اصلا ربطی به فوتبال ندارند و حتی علاقه هم به این ورزش ندارند به خاطر تبلیغات گسترده و طرح های زیبا از این لباس ها استفاده میکنند لباس های فوتبال به گونه ای به یک برند تبدیل شده اند که حتی با اینکه هر فصل تنها تغییر جزعی در آنها صورت میگیرد یا حتی تغییری نمیکند هوادار ها باز هم آنرا خریداری میکنند میزان فروش تیم های اروپایی از این لباس ها به قدری بالاس که به عنوان یک درآمد جدی باشگاه محسوب میشه برای مثال رعال مادرید و منچستر یونایتد در سال ۲۰۱۸ تقریبا ۳ملیون لباس فروختند